ΕΛΛΑΔΑ: φωτογραφίες του Boissonnas και η «κατάκτηση» του ΟΛΥΜΠΟΥ

Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Παρίσης

 

O Φιλέλληνας Ελβετός François Frédéric Boissonnas ή απλά Fred Boissonnas είναι ο πρώτος ξένος φωτογράφος που περιηγήθηκε τόσο πολύ στον ελληνικό χώρο, από το 1903 και για περίπου τρεις δεκαετίες αργότερα. Ταξίδεψε από την Πελοπόννησο ως την Κρήτη και τον Όλυμπο και από την Ιθάκη ως το Άγιο Όρος. Περιηγήθηκε, φωτογράφισε, έγραψε. Το έργο του, πρωτοποριακό αλλά και καθοριστικό για την εξέλιξη της ελληνικής φωτογραφίας κατά τον 20ό αιώνα.

 

Μέσα από τις φωτογραφίες και τα λευκώματά του παρουσιάζει ένα πανόραμα της Ελλάδας του μεσοπολέμου, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για την Ελλάδα την ίδια περίοδο. Η μεγάλη πίστη και ο θαυμασμός του για τη χώρα αυτή μεταδίδονται μέσα από το έργο του με μια τρυφερότητα και μια αγάπη που η δύναμη τους ακόμη και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, δίνει ψυχή σ’ αυτά τα κομμάτια χαρτιού, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει απλές φωτογραφίες… 

 

Λίγοι αγάπησαν την Ελλάδα όσο ο Fred Boissonnas. Ο ίδιος έγραψε στα 1910: «Αυτός ο λαός, τόσο στις ακτές όσο και στο εσωτερικό της χώρας, ο ψαράς της Αίγινας, ο γεωργός της Αργολίδας, ο βοσκός του Χελμού ή του Παρνασσού, όλος αυτός ο λαός έχει τόσο σπινθηροβόλο πνεύμα, τόση καλοσύνη, τόσο πάθος για την ελευθερία, μια τέτοια λατρεία για το παρελθόν του, μια τέτοια προσήλωση στις αρχαίες συνήθειες….».

 

Ο φίλος του Daniel Baud-Bovy (Ντανιέλ Μπο-Μποβύ), πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης, ο οποίος συνταξίδεψε με τον Fred Boissonnas στην Ελλάδα, είπε σε μια διάλεξη το 1931: «Στην Ελλάδα, όπου άλλοι δεν πήγαιναν παρά γυρεύοντας ερείπια, εμείς ανακαλύπταμε μια φύση και έναν λαό. Και από τότε το σχέδιό μας ήταν όχι μόνο να ασχοληθούμε με τη λαμπρότητα των αρχαίων μνημείων αλλά να ξαναζωντανέψουμε τα τοπία που τα περιβάλλουν, τους ανθρώπους που είναι οι καθημερινοί μάρτυρές τους».

 

Οι δύο Ελβετοί, με τη συνοδεία του νεαρού κυνηγού Χρήστου Κάκκαλου από το Λιτόχωρο (γνωστός σήμερα από το καταφύγιο του Ολύμπου που φέρει το όνομά του) «πάτησαν» για πρώτη φορά την κορυφή του Ολύμπου, τον Μύτικα, τον Αύγουστο του 1913.

 

H πρώτη προσπάθειά τους έγινε στις 30 Ιουλίου. Αφού διανυκτέρευσαν στο Μοναστήρι του Αγ. Διονυσίου. Στις 2 Αυγούστου επιχειρούν και πάλι και φθάνουν σε μια κορυφή που τη θεωρούν την ποιο υψηλή. Την ονομάζουν «Κορυφή της Νίκης» προς τιμή της μάχης του Σαρανταπόρου και σε πρόχειρο βωμό τοποθετούν τις κάρτες τους και την σημαία της Ελβετίας. Όταν διαλύθηκε η ομίχλη διαπίστωσαν ότι η πραγματική υψηλότερη κορυφή βρισκόταν ακόμη ψηλότερα. Η επιμονή του Χρήστου Κάκκαλου οδηγεί τους τρεις ορειβάτες στον Μύτικα.

 

Για τον Όλυμπο ο Boissonnas έγραψε μεταξύ των άλλων: «Κανένα έθνος δεν έχει μια έκταση που να μπορεί να συγκριθεί με την περιοχή του Ολύμπου, τόσο πλούσια σε μύθους, αναμνήσεις ιστορικές, ομορφιές κάθε λογής και δυνατότητες για εκμετάλλευση».

 

Ο Δήμος Λιτοχώρου (σήμερα έδρα του Δήμου Δίου-Ολύμπου) εξέδωσε το 2002, έναν ιδιαίτερα επιμελημένο τόμο με τίτλο «Ο Όλυμπος του Boissonnas» (συγγραφέας Γ. Κυρίτσης), όπου έχει περιλάβει μεγάλο αριθμό φωτογραφιών του Ολύμπου και διάφορα ιστορικά στοιχεία. Τα αρνητικά των φωτογραφιών αυτών αποκτήθηκαν από συγγενείς του Boissonnas στην Ελβετία.

 

Χρήσιμοι σύνδεσμοι:

http://thesprotia-news.blogspot.com/2010/01/frederic-boissonnas-1858-1946.html

http://www.fotoart.gr/arthra/stathatos/fredboissonnas.htm

http://www.hch.culture.gr/newtypo/index.php?id=110

 

Πατήστε επάνω στις φωτογραφίες για να τις μεγεθύνετε

Fred Boissonnas	Πρόβατα κάτω από την Ακρόπολη, 1903	Βοσκοί στην κορυφή του Παρνασσού, 1903
Οικογένεια στο Ζεμενό Κορινθίας, 1903	Ζεμενό Κορινθίας, ο Fred και ο Daniel τσουγκρίζουν τα ποτήρια με τους οδηγούς των ζώων τους, 1903	Ζεμενό Κορινθίας, οικογένεια ιερωμένου, 1903
Γαστούρι Κέρκυρας, στην πηγή της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, 1903	Άνδρες στο δρόμο της Ανδρίτσαινας, 1903	Ανδρίτσαινα, αγορά, 1903
Ανδρίτσαινα, εσωτερικό σπιτιού, 1903	Λαγκάδια Αρκαδίας, 1903	Ακράτα, αυλές, 1903
Τίρυνθα, 1903	Γιορτή στο Γαστούρι Κέρκυρας, 1903	Κερκυραίες στην έξοχη, 1903
Το κάστρο Λάρισα του Άργους, 1903	Το λιμάνι του Ναυπλίου, 1903	Ακρόπολη
Ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο	Οδός Αθηνάς, Σανδαλοποιεία	Ο Fred Boissonnas φωτογραφίζει την Ακρόπολη, 1907
Έδεσσα, 1908	Παρθενώνας, 1908	Μετέωρα, ανάβαση του Fred Boissonnas με το καλάθι, 1908
Μετέωρα, το μαγκάνι, 1908	Ο Παρθενώνας μετά τη βροχή, 1908	Το Ερέχθειο, 1910
Άγιος Νικόλαος Κρήτης. Λιμάνι, 1910 – 1911	Ομαλός, Κρήτη, 1911	Το μάζεμα της ελιάς, στη Πρέβελη Κρήτης, 1911
Οι αδελφοί Μάντακα στο χωριό Λάκκοι, Κρήτη, 1911	Eσωτερικό σπιτιού, Κρήτη, 1911	Εσωτερικό σπιτιού στο χωριό Λάκκοι, Κρήτη, 1911
Ρέθυμνο, 1911	Αμοργός, γυναίκες 1911	Μύλος στην Μαρώνεια, 1911
Μακεδονία, λίχνισμα, 1911	Κλεισούρα Καστοριάς, εσωτερικό αρχοντικού, 1911	Πάργα, 1913
Κοκκινπλό, Ελασσόνα, 1913	Μακεδονία, φρουρός σε φυλάκιο, 1913	Καστρί Πρεβέζης, Ιερέας στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο εκκλησιά, 1913
Καβαλάρι Ζαγορίου, παλικάρι, 1913	Το γεφύρι της Γκούμανης, 1913.	Το γεφύρι της Άρτας, 1913
Μεσογέφυρα Κόνιτσας, χωρικοί 1913	Κόνιτσα, Μεσογέφυρα, 1913	Δελβινάκι Ιωαννίνων, πρόκριτοι, 1913
Φιλιάτες, εξοχή, 1913	Φιλιάτες, εξοχή, 1913	Ιωάννινα, η λίμνη με το κάστρο, 1913
Δελβινάκι, 1913	Μπαγιά Κήποι Ζαγορίου, γυναίκες, 1913	Παραμυθιά, 1913
Φιλιππιάδα, 1913	Στυμώνας, 1913	Μια πανοραμική φωτογραφία με τη Ντούλκα στο βάθος. Μάιος 1913
Το περίφημο αρχοντικό του Γεωργίου Ρίγγα ο οποίος φιλοξένησε τον Fred Boissonnas στις 23 Μάιου 1913	Παραμυθιά – Φωτογραφία από την αυλή του αρχοντικού του Ρίγγα, 1913	Παραμυθιά, οικία Ρίγγα, 1913
Παραμυθιά, οικία Ρίγγα, 1913	Παραμυθιά, οικία Ρίγγα, 1913	Παραμυθιά, η περίφημη Σκαλοπούλα με την Καμάρα το 1913
«Βλέπουμε τη Λιόψη και το υπέροχο παλάτι του Ντίνο Μπέη» (από γράμμα του Boissonnas προς τη γυναίκα του), 22 Μαΐου 1913	Παραμυθιά, κρεοπωλεία, 1913	Άνδρες και σκυλιά στο δρόμο Πρέβεζας Ιωαννίνων, 1913
Γυναικείος χορός στο Δελβινάκι Ιωαννίνων, 1913	Μέτσοβο, στη βρύση, 1913	Μετσοβο, 1913
Μπάγια (Κήποι) Ζαγορίου, γυναίκα, 1913	Ζεμενό Κορινθίας, η οικογένεια του ιερέα, 1913	Μύτικας, Όλυμπος, 1913
Όλυμπος, το «ΠΑΝΘΕΟΝ», 1913	Πριόνια (1100 μ.), Όλυμπος, 1913	Όλυμπος, 1913
Ο οδηγός, Χρήστος Κάκαλος στον Ολύμπο, 1913	Κοπάδι στον Όλυμπο, 1913	Όλυμπος, καταυλισμός κτηνοτροφών
Όλυμπος	Πίνδος	Παζάρι στα Ιωάννινα, 1915
Ίος, στον τάφο του Ομήρου, 1918	Κρήτη, προαύλιο σπιτιού, 1919	Άποψη της Ακρόπολης από το Θησειο, 1920
Κηφισιά, 1920	Αθήνα, Πλάκα, 1920	Αθήνα, οδός Ερμού, 1920
Αθήνα, οδός Αθηνάς, 1920	Αθήνα, καθημερινή ζωή, 1920	Άθως, μονή Βατοπαιδίου, 1928 – 1930
Άγιον Όρος – Μονή Ιβήρων, 1928 – 1930	Οδοιπορικό στον Άθω, 1928-1930	Μονή Αγίου Παύλου, αρσανάς, 1928-1930
Άθως, μονή μεγίστης Λαύρας, 1928 – 1930	Οδοιπορικό στον Άθω, 1928 – 1930	Οδοιπορικό στον Άθω, 1928 – 1930
Εσωτερική άποψη της Ροτόντας λίγο πριν από την απελευθέρωση, Θεσσαλονίκη 1900 – 1917	Φυλακές Ναυπλίου, 1928